Nebulizacja to zabieg medyczny podobny do inhalacji, polegający na podawaniu leków w formie wziewnej. Z tego względu najczęściej stosowana jest w przypadku schorzeń układu oddechowego – zarówno zwykłych przeziębień, jak i poważnych chorób genetycznych, np. mukowiscydozy. By wykonać zabieg poprawnie, potrzebne jest specjalne urządzenie – nebulizator. Ile kosztuje taki sprzęt? Na co zwrócić uwagę przy wybieraniu nebulizatora? Czy warto korzystać z niego w domu?
Z artykułu dowiesz się:
Nebulizacja jest często utożsamiana zinhalacjami, w końcu obie metody leczenia polegają na wdychaniu pary istosowane są głównie w leczeniu górnych dróg oddechowych. Jednak inhalacja jestpojęciem znacznie szerszym niż nebulizacja. Może być wykorzystywana np. waromaterapii, czego nie można powiedzieć o nebulizacji. By ją wykonać, nietrzeba też mieć żadnych specjalnych urządzeń. Wystarczy nachylić się nad miskąz gorącą wodą czy naparem z ziół. Podgrzewany płyn nie dociera jednak do płuc,a jedynie do górnych dróg oddechowych.
Przy nebulizacji podawany jest lek(opcjonalnie sól fizjologiczna), dlatego konieczny jest profesjonalny sprzęt,który przekształci taki specyfik ze stanu ciekłego w gazowy i utrzyma go wodpowiedniej temperaturze (wysoka, jak podczas popularnej „parówki”,zniszczyłaby cząsteczki aktywne leku). Nebulizator rozbija płyn na tak małedrobinki, że są one w stanie dotrzeć w głąb układu oddechowego i podaje je wformie chłodnej mgiełki.
Nebulizacji nigdynie wykonuje się z udziałem:
Przy inhalacji parowej takie zabiegi są bezpieczne, ponieważ płyn dociera jedynie do gardła i nosogardzieli i nie ma zagrożenia dla oskrzeli.
Nebulizacja jest skuteczna w leczeniu górnychdróg oddechowych dzięki temu, że lek jest przyjmowany wziewnie, czylibezpośrednio do układu oddechowego, a co za tym idzie, jego działanie jestszybsze i silniejsze. To pozwala zmniejszyć dawki przyjmowane przez pacjentalub ograniczyć wizyty w szpitalu.
Zabieg jest wykorzystywany głównie w leczeniu mukowiscydozy,astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Jednak może być stosowany równieżprzy mniej poważnych schorzeniach, takich jak chroniczne problemy z katarem czyzapalenie zatok lub gardła. Jest uważany za doskonałe uzupełnienieantybiotykoterapii. Przyspiesza powrót do zdrowia i zmniejsza dyskomfort wchorobie.
Nebulizacja może być stosowana także przezosoby zdrowe w ramach profilaktyki chorób układu oddechowego. Zabiegi z użyciemsoli fizjologicznej pozwalają nawilżyć śluzówkę, odblokować zatkany nos i zapobiegaćnawracaniu infekcji.
Przeciwwskazaniado wykonywania nebulizacji to np.:
Jak widać, nie ma ich wiele. Jednak mimo wszystko przed użyciem domowego nebulizatora w zestawieniu z nowym lekiem warto skonsultować się z lekarzem. Niektóre leki wymagają bowiem innego nebulizatora, przykładowo nie powinny być podawane poprzez nebulizację ultradźwiękową (dotyczy m.in. antybiotyków czy glikokortykosteroidów).
Obecnie na rynku dostępne są nebulizatory:
Nebulizatorpneumatyczny to sprzęt„starszego typu”. Jest jednak bardziej wszechstronny niż nebulizatorultradźwiękowy. Pozwala na podawanie drogą wziewną niemal wszystkich dostępnychsolanek i leków, nawet antybiotyków, których nie powinno się nebulizowaćultradźwiękowo. Nie ma też ograniczenia wiekowego przy korzystaniu z tego typusprzętu. Mogą go używać zarówno małe dzieci, jak i osoby starsze.
Ogólnie nebulizatory pneumatyczne są trwalszei tańsze niż ultradźwiękowe. Są jednak przy tym dużo głośniejsze, co przyciągłych zabiegach może być uciążliwe. Hałas powyżej 50 dB może przeszkadzaćszczególnie małym dzieciom, które często boją się nietypowych hałasów i dlaktórych zabieg sam w sobie jest stresujący. Niekiedy nebulizatorów używa siętakże w nocy i ich głośna praca może powodować problemy z zaśnięciem.
Wybierając nebulizator pneumatyczny, wartosprawdzić, czy zawiera:
Nebulizatorultradźwiękowy nie makompresora, jest więc lżejszy i mniejszy od nebulizatora pneumatycznego. Co zatym idzie, łatwiej go przetransportować. Ponadto pracuje cicho i szybciej niżsprzęt pneumatyczny. Niestety ma też spore ograniczenia – nie można go stosowaćze wszystkimi lekami, ponieważ fale dźwiękowe mogą niszczyć ich struktury. Niezaleca się nebulizacji ultradźwiękowej choćby przy antybiotykoterapii czypodawaniu leków sterydowych. Sprzęt tego typu świetnie sprawdza się za to,jeśli planujemy korzystać z niego głównie do nawilżania i profilaktyki choróbgórnych dróg oddechowych (nebulizacji solą fizjologiczną).
Warto pamiętać, że taki nebulizator ma takżeprzeciwskazania wiekowe. Nie mogą go używać bardzo małe dzieci (można stosowaćdopiero od drugiego, a niekiedy od pierwszego roku życia).
Przy zakupie warto dowiedzieć się, czy do wybranegosprzętu można dokupić dodatkowe urządzenia pozwalające wytworzyć:
Do nebulizatorów ultradźwiękowych nie ma dodatkowych końcówek, takich jak w przypadku pneumatycznych (np. do nosa czy zatok).
Wbrew pozorom rynek sprzętów tego typu jestdość pokaźny. Możemy wybierać nie tylko spośród modeli o różnym spektrumdziałania czy głośności pracy, ale i wielkości, poręczności i kształcie. Dladzieci produkuje się nawet specjalne nebulizatory w kształcie zwierzątek lubzabawnych stworzonek. Poszukując idealnego modelu, zwracaj jednak uwagę nietylko na estetykę i ergonomię, ale i:
Im mniejsza jest średnica cząsteczki, tymdalej lek dotrze. Przykładowo te o rozmiarze 8 μm (mikronów) nie są w stanie wniknąć w głąbukładu oddechowego i mogą oddziaływać jedynie na gardło i nosogardziel. Przyjmujesię, że dobry model nebulizatora powinien wytwarzać takie o wielkości od 2-5 μm. Chociaż nie zawsze mniej znaczylepiej – drobinki o średnicy poniżej 1 μm nie są przyswajaneprzez płuca (wydychamy je z powrotem).
Zwróć uwagę na parametry:
Parametr odpowiadający za właściwe rozbiciecząsteczek danego leku. Producent określa go na opakowaniu medykamentu(wyrażany w litrach na minutę). Przed kupnem nebulizatora warto sprawdzić, jakajest prędkość przepływu dla danego sprzętu i leków, które zamierzamy podawać zajego pomocą. To ważne głównie, jeśli chorujemy na konkretną przewlekłą chorobę(i stosujemy stale te same medykamenty), ale również gdy chodzi o drobneinfekcje. Każdy lek ma bowiem nieco inną wymaganą prędkość przepływu.
To po prostu wydajność sprzętu. Określadokładnie, jaka ilość lekarstwa jest rozbijana przez nebulizator w ciągu jednejminuty (ml/min). Przyjmuje się, że dobry model osiąga minimum 0,29-0,35 ml/min.Warto wybrać sprzęt z wysoką prędkością nebulizacji, szczególnie jeśli mamy wdomu małe dziecko, które niecierpliwi się lub odczuwa duży stres przy podobnychzabiegach.
To ilość płynu, który pozostaje w urządzeniupo zakończonym zabiegu, czyli nic innego, jak straty. By urządzenie byłoekonomiczne, ten parametr powinien być jak najmniejszy.
Urządzenia z ciągłym trybem pracy mogą działać bez przerwy. Są droższe, ale lepsze, bo nie trzeba czekać między zabiegami (np. gdy mamy więcej niż jedno dziecko). Nebulizatory pracujące w trybie przerywanym przeprowadzają zabieg turami – 30 min wziewu, 30 min przerwy.
Kupno nebulizatora może być wydatkiem rzędu 200 zł, jak i 1000 zł. Z reguły dobre modele pneumatyczne są tańsze od tych ultradźwiękowych. Całkiem porządny sprzęt można kupić za cenę ok. 500 zł.
Warto wiedzieć, że niektóre placówki medyczne wypożyczają też nebulizatory pacjentom. Jeśli chcemy skorzystać ze sprzętu raz na jakiś czas, może być to całkiem niedrogie wyjście (ok. 5-10 zł za dobę). Jednak biorąc pod uwagę poważniejsze choroby, nawracające infekcje czy stałą profilaktykę, bardziej opłaca się mieć własny sprzęt w domu.
