Rodzice powinni sami lubić książki i czytać dziecku na głos przez 15 minut dziennie – to banalna oczywistość, ale nadal niewystarczająca. Żeby skutecznie zachęcić dziecko do czytania, kluczowe jest jedno – dobra książka. Jak ją wybrać?
Nie powinno się oceniać książki po okładce? W przypadku książki dla dzieci to nie do końca prawda. Estetyka okładki dużo mówi o poziomie edytorskim całości. Brokatowe litery i tandetne ilustracje to ryzykowny wybór. Może wpadną w oko dziecku, ale jeśli zależy ci na kształtowaniu jego gustu, unikaj jarmarcznej brzydoty. Nieładna okładka często oznacza również niedopracowane wnętrze – miałką treść, błędy, literówki, nieodpowiednią czcionkę, męczący dla oczu sposób łamania tekstu.
Wybierasz klasyczną, ponadczasową lekturę z biblioteki? Szukaj nowszych wydań. Dla prawdziwego mola książkowego może to zabrzmieć obrazoburczo, ale prawda jest taka, że stare książki z pożółkłymi kartkami, wyblakłymi okładkami i obrazkami w przebrzmiałej estetyce odstraszają dzieci. Nie warto ich zmuszać na samym początku do czytania właśnie takich egzemplarzy. Kiedy dorosną i złapią bakcyla czytania, same chętnie sięgną po interesujące starocie.
Zwróć uwagę na to, czy książkę wydało renomowane wydawnictwo – to zwiększa szanse na dobry poziom edytorski całości. Sprawdź autora. Możesz się zdziwić, że na przykład książki wyglądające jak kolejne tomy z serii przygód Mikołajka wcale nie są autorstwa Sempé i Gościnnego, tylko zostały napisane przez kogoś innego na podstawie klasycznych pozycji.
Jeśli na stronie tytułowej lub na okładce jest napisane „lektura szkolna” – uważaj. Nie traktuj tego jako pewnej rekomendacji. Większość lektur niestety nie przetrwało próby czasu. Zdarzają się oczywiście wyjątki, po które warto sięgnąć, chociaż prędzej czy później i tak będą czytane oraz omawiane w szkole. Jeżeli jednak chcesz rozbudzić w dziecku autentyczne zainteresowanie książkami, wybieraj pozycje spoza listy lektur.
Otwórz książkę na pierwszej stronie. Przeczytaj pierwsze zdanie, najlepiej na głos. Na pewno wiesz, że wspólne głośne czytanie to najlepszy sposób na to, żeby dziecko polubiło książki. Często zapominamy jednak o tym, że ważna jest intonacja, sposób modulowania głosu. Wyczuj melodię pierwszego zdania. Jeśli czujesz, że czyta się gładko, potoczyście – to dobry znak.
Ile razy zdarza się, że czytasz na głos dziecku i jednocześnie powoli odpływasz we własne myśli? Nie łudź się, że dziecko nie wyczuje w twoim tonie mechanicznego wygłaszania tekstu. Nie zachęci go to do wczucia się w fabułę. Czy pierwsze zdanie książki podoba się również tobie? Czy jest w nim coś chwytliwego, zaskakującego, wciągającego? Czy zechcesz czytać tekst głośno, z zaangażowaniem?
Żeby dziecko polubiło czytanie, książka powinna mieć atrakcyjną, dostosowaną do jego wieku zawartość. Nie chodzi tu tylko o treść, lecz także o sposób jej przedstawienia. Dla najmłodszych niezbędne są ilustracje na każdej stronie. Starsi czytelnicy potrafią już zaakceptować całe rozkładówki „bez obrazków”. Nie powinny to jednak być zbite bloki tekstu. Im więcej dialogów, tym łatwiej czyta się książkę.
Istotny jest też podział na rozdziały – z dwóch powodów. Często są one skonstruowane w ten sposób, że kończą się w momencie pełnego napięcia zawieszenia akcji. To rozbudza ciekawość i skłania do powrotu do lektury przy pierwszej możliwej okazji. Rozdziały ułatwiają również przekształcenie czytania w systematyczny rytuał. Jeden rozdział przed snem – niech to stanie się rodzinną tradycją.
Przeglądasz książkę przed zakupem lub wypożyczeniem i dotarłeś prawie do końca? Możesz już spokojnie podjąć decyzję. Jedyną ważną informacją na tylnej okładce najczęściej jest cena.
Tylna okładka tylko z pozoru buzuje treścią. Jest to jednak głównie przekaz reklamowy. Tzw. blurby, czyli krótkie, zachęcające streszczenia, są pisane w celach marketingowych. Zazwyczaj obiecują więcej niż to, co kryje się w środku. Wiele kolorowych logotypów patronów medialnych również nie powinno robić na tobie specjalnego wrażenia. Wbrew pozorom wydawcom dość łatwo je zdobyć. Prawdziwie cenne są patronaty wysoko cenionych i poważanych instytucji, które mogą być dla ciebie autorytetem.
